Tư duy phản biện giúp chúng ta có được khả năng phân tích logic, chính xác. Hình thành cách suy nghĩ phản biện sẽ giúp ta dễ dàng đạt được các cơ hội, nắm bắt thành công. Tư duy phản biện là gì? Kỹ năng này có tầm quan trọng như thế nào? Có cách nào để rèn luyện khả năng này hay không? Hãy cùng nhau tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục bài viết
Tư duy phản biện là gì? Ví dụ về tư duy phản biện
Tư duy phản biện là quá trình gồm phân tích và đánh giá thông tin để đưa ra những chất vấn về giả thiết của vấn đề đó. Tư duy khi phản biện bao gồm cả kỹ năng suy nghĩ, kỹ năng giao tiếp, lập luận vấn đề.
Ví dụ như khi bạn A khẳng định bạn B là một người không có thực lực, sức họ kém. Nhưng bạn B lại đưa ra những lý lẽ, bằng chứng thuyết phục chứng minh ngược lại điều bạn A vừa nói. Đây chính minh chứng cho tư duy thế nào là phản biện.
Đặc điểm của tư duy phản biện
Người biết cách phản biện thường sẽ có những đặc điểm rất đặc trưng:
Nhận dạng, đánh giá được các lập luận dựa trên sự quan sát, tích luỹ thông tin của mình. Người có tư duy về phản biện sẽ biết liên kết các vấn đề một cách logic, biết nhận ra sự không nhất quán, lỗi sai trong cách lập luận của đối phương.
Đồng thời, cách nghĩ phản biện sẽ đi kèm với giải quyết vấn đề một cách có hệ thống. Người có tư duy về phản biện tốt sẽ biết cách để giải quyết vướng mắc nhanh chóng và khiến người khác phải hoàn toàn bị thuyết phục.
Tầm quan trọng của tư duy phản biện
Tư duy phản biện có vai trò rất quan trọng bởi nó có khả năng thúc đẩy quá trình suy nghĩ chủ động của bản thân. Bạn sẽ không bị suy nghĩ theo một khuôn mẫu mà sẽ thoát ra khỏi những rào cản để có cái nhìn mới về mọi vấn đề.
Tư duy về phản biện còn giúp con người nhìn nhận được những hạn chế trong quá trình tư duy. Giúp chúng ta biết cách chắt lọc thông tin, đưa ra phán đoán tối ưu.
Hơn nữa, nó cũng giúp ích chúng ta rất nhiều trong việc luyện tập giao tiếp, tranh biện. Khả năng suy nghĩ và trình bày đều được phát triển theo hướng tích cực. Nhờ đó mà những người có kỹ năng này đều dễ dàng nắm bắt các cơ hội, được nhiều người yêu mến và có được những thành công nhất định trong cuộc sống.
Những kỹ năng tư duy phản biện quan trọng
Có 5 kỹ năng khi suy nghĩ phản biện quan trọng mà bạn nên biết. Bao gồm:
Quan sát: Đây là kỹ năng khởi đầu để hình thành nên tư duy phản biện. Phải có kỹ năng quan sát, bạn mới biết cách nhìn tổng quát vấn đề để có thể xử lý thông tin và đánh giá cụ thể.
Phân tích: Kỹ năng này được thể hiện qua việc đặt câu hỏi, cách bạn lựa chọn thông tin quan trọng. Kỹ năng phân tích khi được rèn luyện sẽ thúc đẩy bản thân suy nghĩ theo nhiều hướng, ý tưởng mới.
Suy luận: Là khả năng đưa ra kết luận sau khi bạn đã quan sát và phân tích vấn đề. Kỹ năng này có thể rèn luyện qua việc phỏng đoán sự việc một cách có cơ sở rõ ràng. Suy luận là điều bắt buộc nếu bạn muốn hình thành và phát triển khả năng suy nghĩ phản biện.
Giao tiếp: Bạn đã tìm ra kết luận và giờ bạn cần biết cách để kết luận của mình được truyền đạt đúng và thuyết phục. Đó là lý do tại sao kỹ năng giao tiếp là một trong những kỹ năng quan trọng khi phản biện.
Giải quyết vấn đề: Hay chính là việc tìm ra giải pháp tốt nhất cho vấn đề. Kỹ năng giải quyết vấn đề đòi hỏi bạn phải tích luỹ nhiều kiến thức trong cuộc sống. Bởi lẽ để đưa ra một liệu pháp hiệu quả không hề đơn giản.
Tham khảo thêm về kỹ năng xử lý tình huống trong giao tiếp
Phương pháp rèn luyện tư duy phản biện hiệu quả
Muốn rèn luyện được khả năng suy nghĩ phản biện không phải là không có cách. Bạn đọc có thể tham khảo một số phương pháp phát triển khả năng tư duy dưới đây:
Tăng cường trau dồi kiến thức: Muốn hiểu, suy luận được vấn đề thì bạn phải am hiểu sâu rộng. Nếu kiến thức nền tảng bạn không có thì khi phản biện bạn rất dễ đi vào bế tắc và phản biện thất bại. Do vậy, đơn giản nhất là hãy trau dồi kiến thức của mình hàng ngày để phát triển bản thân hơn nữa.
Đặt ra các giả định: Đây là cách để bạn tự mình luyện tập các kỹ năng cơ bản của phản biện. Nó cũng sẽ hình thành thói quen cho bạn. Mỗi khi bạn gặp vấn đề nào đó bạn sẽ tự đưa ra các câu hỏi giả định để nhìn nhận vấn đề đó khách quan nhất.
Luyện tập qua trò chơi: Chơi trò chơi đòi hỏi phân tích và suy luận cũng là cách rèn luyện tư duy về phản biện. Bạn có thể tự chơi một mình hoặc chơi với bạn bè, đồng nghiệp. Đồng thời nhờ họ đánh giá về kỹ năng của mình để từ đó bạn biết cách hoàn thiện mình hơn.
Tìm đọc sách: Hiện có rất nhiều quyển sách về cách suy nghĩ, trình bày phản biện bày bán. Bạn có thể tìm đọc và học theo các phương pháp trong đó để tăng khả năng tư duy của mình.
Cho dù học nhiều thì cũng cần có thực hành thì mới có thể thành thạo được. Vì vậy hãy thường xuyên luyện các kỹ năng của tư duy phản biện. Dần dần nó sẽ trở thành thói quen và hỗ trợ bạn rất nhiều trong cuộc sống.
Mời bạn đọc xem thêm thông tin về xây dựng mối quan hệ để trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống và công việc.